Rotterdam – Joan Nunnely uitte onlangs in Havennieuws haar zorgen over het fenomeen ‘groenplukken’ in de haven (lees: in gesprek met Joan Nunnely). Dit is een praktijk waarbij werkgevers jongeren op zo jong mogelijke leeftijd proberen te verleiden om bij hen te komen werken, met als gevolg vaak onervaren, niet-volwaardig opgeleide jonge arbeiders die nog vóór het behalen van hun diploma de school verlaten. Sinds enkele maanden maakt de Nederlandse Arbeidsinspectie dit mogelijk via een nieuwe richtlijn.
820 woorden – 4 minuten
Na overleg met de Nederlandse Arbeidsinspectie hebben vertegenwoordigers uit de gevaarlijkste bedrijfstakken – (petro)chemie, sloop, onderhoud, logistiek, haven en industrie (Deltalinqs, VOMI, Sitech, SITO Werkgeversvereniging, Stichting OOI en Procestechniek & Maintenance Limburg) – een ‘interpretatie’ ontvangen waarmee zij onder een beperkt aantal voorwaarden stages en BBL-trajecten mogen aanbieden:
- jongeren werken onder begeleiding, en
- zij verrichten geen werkzaamheden waarbij meer dan de standaard PBM’s (persoonlijke beschermingsmiddelen) zoals helm, gehoorbescherming, veiligheidsbril, (hand)schoenen en dichte werkkleding nodig zijn, en
- er mag ook met PBM’s geen enkele aanraking plaatsvinden (zoals vasthouden – ook via handschoenen, kleding of inademing) met gevaarlijke stoffen, en
- zij verrichten geen werkzaamheden aan of met opslagmiddelen waarin (restanten van) aangewezen gevaarlijke stoffen aanwezig zijn, zoals leidingen, vaten, tanks en reservoirs.
Sinds de invoering van deze werkinstructie – een interpretatie van artikel 4.105 van het Arbobesluit – zijn er al meerdere slachtoffers gevallen. De jongste was een 21-jarige schoolverlater uit Capelle aan den IJssel, die in zijn eerste maand op C. Steinweg Handelsveem in Rotterdam stierf in een ruim van een schip.
Europese Unie
De Europese Unie, leidend op het gebied van risico’s, veiligheid en gezondheid op het werk voor werknemers van 15 jaar en ouder, stelt het volgende:
- Als werkgever moet u een risicoanalyse maken en op basis daarvan de nodige maatregelen treffen om de gezondheid en veiligheid van jongeren op de werkvloer te beschermen. Dit moet u doen voordat zij voor u gaan werken.
- U mag geen jongeren in dienst nemen voor de volgende werkzaamheden
a. werk dat hun fysieke of psychologische capaciteiten te boven gaat
b. werk waarbij zij worden blootgesteld aan schadelijke producten, zoals gevaarlijke chemische stoffen of straling
c. werk met een hoog risico op ongelukken die jongeren misschien niet goed kunnen inschatten of vermijden wegens een gebrek aan ervaring, opleiding of aandacht voor veiligheid
d. werk dat wegens extreme kou, hitte, lawaai of trillingen de gezondheid in gevaar brengt
e. werk met gevaarlijke processen (explosies, giftige stoffen, hoogspanning enz.) - U moet jongeren informeren over de mogelijke risico’s van hun werk en welke maatregelen er zijn getroffen om hun gezondheid en veiligheid te beschermen. Als de jongere onder de 15 is, moet u zijn of haar ouders of voogd ook informeren over de risico’s.
- Blijkt uit de risicoboordeling dat er inderdaad een gevaar is voor hun veiligheid, lichamelijke of geestelijke gezondheid of ontwikkeling, dan moet de werkgever de jongeren vooraf gratis een passende medische en psychologische keuring aanbieden.
Nederlandse Praktijk
Nu biedt de Nederlandse Arbeidsdienst, onder druk van veel buitenlandse bedrijven, voor het eerst in 70 jaar bedrijven weer de mogelijkheid om onder het mom van werkervaring jongeren voor de allergevaarlijkste beroepen te werven. Wat mij vooral verontrust is dat de Nederlandse Arbeidsinspectie op punt 3 van de Europese Unie richtlijn niet aanvullend de eis heeft gesteld dat in elk geval de stagebegeleider en het liefst natuurlijk ook de ouders of voogt van een 16 jarige wordt geinformeerd over de risico’s van het werk nu men in Nederland de klok 70 jaar terugdraait en nu net als in de jaren ’50 zestienjarige weer in de gevaarlijke sectoren mogen werken. Toen kwamen wij net uit een verwoestende oorlog en moest Nederland opnieuw opgebouwd worden. Nu gaat het ogenschijnlijk alleen om beurskoersen en winstbejag!
Ook ontbreekt in de werkinstructie interpretatie elke verwijzing naar punt 4: de verplichte medische en psychologische keuring. Hoe bepaal je immers punt 2a: of het werk de fysieke of psychologische capaciteiten van de leerling te boven gaat? Verder lijkt de Arbeidsinspectie zich weinig aan te trekken van punt 2b. werk waarbij zij worden blootgesteld aan schadelijke producten en 2c. werk met een hoog risico op ongelukken! De enige extra voorwaarden die zij stellen is iets inzake Persoonlijke Bescherm Middelen..
Groot aantal dodelijke slachtoffers onder jongeren
Jongeren van 16 mogen nog geen biertje bestellen op een terras, geen shag kopen in een tabakszaak en niet zelfstandig autorijden – maar dankzij de Nederlandse Arbeidsinspectie mogen ze wél werken in de gevaarlijkste sectoren van Nederland.
Gezien het grote aantal dodelijke en blijvend gehandicapte slachtoffers onder jongeren (zie ook de C. Steinweg Dodenmonitor) en artikel 1.37 en 4.105 van het Arbobesluit, rijst de vraag of de Nederlandse Arbeidsinspectie niet veel te veel haar oren laat hangen naar het bedrijfsleven. Wij hebben in elk geval vragen gesteld aan de Arbeidsinspectie over de vraag of hun beleid wel strookt met de Europese regelgeving. Hun antwoord(en) zullen wij uiteraard direct en onverwijld met jullie delen.
Het persbericht waarin de Nederlandse Arbeidsinspectie de teugeltjes laat vieren, vindt u hier!